با تصویب و تأسیس دانشگاه شیراز در سال 1341، شادروان آقای دکتر منوچهر وصال، استاد ریاضی دانشکده علوم دانشگاه تهران که از سال 1342 به دانشگاه شیراز منتقل و ریاست بخش ریاضی دانشکده علوم را بر عهده داشتند در سال 1343 از طرف رئیس وقت دانشگاه به ریاست دانشکده مهندسی انتخاب گردیدند. آقای دکتر وصال در تابستان 1343 جهت تأمین کادر آموزشی دانشکده مهندسی به آمریکا سفر و ایرانیانی را که درجه دکتری (PhD) داشتند شناسایی و با مکاتبات و پیگیری مکرر، آن‌ها را برای بازگشت به ایران و کمک به تأسیس دانشکده مهندسی تشویق نمودند. در این باره، خود در مصاحبه‌ای چنین بیان نمودند که "در انتخاب استادان با آن‌ها حضوری صحبت می‌کردم و علاوه بر تحقیق درباره وضعیت علمی آن‌ها، خصوصیات اخلاقی، چگونگی برخورد اجتماعی و وضع روحی آن‌ها را به کمک استاد مشاور آن‌ها بررسی می‌کردم و با درنظرگرفتن این نکات به آن‌ها پیشنهاد استخدام در دانشکده مهندسی می‌دادم." بدین ترتیب شادروان دکتر وصال موفق شد با تلاش زیاد در  سال تحصیلی 1344- 1343  پنج عضو هیأت علمی  زبده ایرانی را برای دانشکده مهندسی استخدام کند. زنده‌یاد دکتر منوچهر وصال تا سال 1345 عهده‌دار مسئولیت دانشکده مهندسی بود و آنگاه به معاونت آموزشی دانشگاه منصوب گردید.

در بدو تأسیس، دانشکده مهندسی در ساختمانی دوطبقه با زیربنای حدود 1200 مترمربع که با اعتبارات شرکت‌های عامل نفت از باشگاه لاینز خریداری شده بود، فعالیت خود را در چهار رشته مهندسی راه و ساختمان، مهندسی شیمی، مهندسی برق و الکترونیک و مهندسی مکانیک آغاز نمود. به فاصله اندکی پس از آغاز  به‌کار، و با تأمین حدود 12 هزار مترمربع زمین از طریق خریداری و واگذاری شهرداری، با احداث ساختمان اصلی سه طبقه با زیر بنای حدود 6000 مترمربع برای اتاق‌های اعضاء هیأت علمی و آزمایشگاه‌ها، فعالیت خود را گسترش داد. آزمایشگاه‌ها به‌سرعت با اعتبار ارزی تأمین شده توسط شرکت‌های عامل نفت به وسائل موردنیاز مجهز گردیدند. همچنین مرکز ماشین‌های حساب الکترونیکی مجهز به دستگاه IBM 1620  راه‌اندازی گردید که مورداستفاده دانشجویان برای امور درسی و اعضاء هیأت علمی برای پروژه‌های تفحصاتی قرار می‌گرفت.

در بدو تأسیس، دوره تحصیل در این دانشکده فوق‌لیسانس پیوسته پنج‌ساله بود. دانشجویان دو سال اول را در دانشکده ادبیات و علوم به گذرانیدن دروس عمومی و پایه سپری می‌کردند و در صورت موفقیت در امتحانات، بر حسب علاقه و به انتخاب دانشکده مهندسی، به این دانشکده راه می‌یافتند. در سال سوّم تمامی دانشجویان دروس عمومی مهندسی را اخذ و پس از انتخاب رشته مهندسی موردعلاقه، سال‌های چهارم و  پنجم را صرف گذرانیدن دروس تخصصی می‌نمودند. تعداد واحدهای دوره در ابتدا بین 178 تا 182 واحد، به‌قرار زیر، بود.

تعداد واحدهای دوره ۵ساله با گذر زمان به 160 واحد تقلیل یافت که تا سال 1355 ادامه یافت. در این سال دوره لیسانس ۴ساله با 143 واحد برای بخش‌های مختلف دانشکده مهندسی به تصویب رسید و به اجرا در آمد.

با افزایش تعداد اعضاء هیأت علمی بخش‌ها و گسترش فضاها و تجهیزات آزمایشگاهی، بخش‌ها برنامه دوره فوق‌لیسانس ناپیوسته (MSc) را تدوین و پس از تصویب توسط شورای مرکزی دانشگاه‌ها نسبت به پذیرش دانشجو برای این دوره اقدام نمودند. سال شروع دوره، تعداد دانشجوی فارغ‌التحصیل و سال فراغت از تحصیل اولین دانشجوی دوره در جدول زیر مندرج است.

با گسترش تعداد بخش‌ها و افزایش تعداد گرایش‌ها و دانشجویان دوره‌های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا، و فراهم شدن فضاهای فیزیکی، بخش برق و الکترونیک و بخش مهندسی و علوم کامپیوتر، در سال 1378 در قالب دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر، بخش مهندسی مکانیک، در سال 1390 در قالب دانشکده مهندسی مکانیک، و بخش مهندسی شیمی، در سال 1388 در قالب دانشکده مهندسی شیمی، نفت و گاز مستقل گردیدند و دانشکده مهندسی، با سابقه از 1343 تا حال، شامل بخش مهندسی راه، ساختمان و محیط‌زیست (در سال 1388 عنوان بخش از مهندسی راه و ساختمان به مهندسی راه، ساختمان و محیط‌زیست تغییر کرد) و بخش مهندسی مواد باقی ماند.